Het Liefdesgesticht, liefdadigheid

Het Liefdesgesticht is misschien wel de eerste multifunctionele accommodatie van Cuijk geweest, bewoond door de Zusters van Liefde. Zij hebben zich meer dan honderdzeventig jaar ingezet voor de Cuijkse gemeenschap. O.a. voor een goed verzorgden ouden dag, lichamelijk en geestelijk. Pionierswerk door de Zusters van Liefde.

Wie oudere luchtfoto’s van Cuijk ziet, zo van voor 1958, ontdekt op de plek waar nu de ingang van winkelcentrum de Maasburg is (zijde Louis Jansenplein) een gebouw dat op een klooster lijkt.

Dit was het Liefdesgesticht, bewoond door de Zusters van Liefde. Het wapen van deze congregatie droeg de leuze ‘liefde zonder eigenliefde’, duidelijk toch. Een enkele keer werden de Zusters van Liefde ook krengen van barmhartigheid genoemd, maar over het algemeen waren ze zeer geliefd. Na vestiging in Cuijk in 1845 werd ieder denkbaar jubileum groots gevierd door de Cuijkse gemeenschap, vergezeld van lofzang en ruime giften.

8 juli 1845 vestigden zich drie zusters van de ‘Congregatie van Tilburg’ in een oude pastorie in de Molenstraat, de stalling werd ingericht als school. Uit Tilburg komen van oudsher de onderwijzers, in die stad klopt al zowat anderhalve eeuw het hart van het Brabantse onderwijs. Deze drie zusters waren: Elisabeth Brouwers uit Tilburg (zuster overste), Beata Franssen uit Cuijk en Wilhelmina van der Linden uit Uden. Aanvankelijk bestond het werk van de zusters uit liefdewerken; onderwijs en het verzorgen van oude vrouwtjes. Maar daar kwam in de loop der jaren van alles bij: een bewaarschool (kleuterschool), basisonderwijs tot en met de achtste klas, een vak-modeschool (waar zoo menig meisje de nodige kennis opdeet om een bekwame en degelijke huisvrouw te worden), een pension, opvang van weesjes (Elisabeth Lamers was de eerste) en jawel, een ziekenhuis.

Naailes bij de Zusters

Op de plek van de oude pastorie en de voormalige Roomse Schuurkerk werd in 1863 en 1864 in de Molenstraat een Liefdesgesticht (gesticht = instelling) gebouwd, later nog uitgebreid met een kapel (1865), een vrouwen-gasthuis (1878), drie nieuwe schoollokalen (1882), het oude mannenhuis (1886), een moestuin via schenking (1912), een boerderij (1913) en woonruimte voor de zusters (1913).

Liefdegesticht

Ook in 1920, tijdens de watersnoodramp lieten de zusters zich van hun beste kant zien: ‘Op 15 januari werd er onder het avondgebed gebeld en de portierster kwam moeder zeggen, dat er vijf huisgezinnen in de vestibule stonden uit de buurt de Zon, die niet in hun woning durfden te blijven, wijl er groot gevaar was van een doorbraak en het water over de dijk liep. Elkaar maar gauw helpen, zei moeder en de bewaarschool in orde gebracht. De keukenzuster kookte een flinke bord rijstepap, een paar mannen haalden stro en de zusters maakten de bedden klaar’.

In 1945 werd het eeuwfeest gevierd. Als dank voor de vele goede werken kregen de zusters geld voor een nieuwe operatiekamer, ook het Liefdesgesticht was niet geheel gespaard gebleven voor het oorlogsgeweld. Ook nu werd in het dankwoord in vele kleuren het ‘zegenrijke werk op ieder terrein geschetst’, met name het feit dat ‘vele mannen en vrouwen bij deze Zusters konden genieten van een lichamelijk een geestelijk goed verzorgden ouden dag’.

In 1958 verhuisden de zusters naar het Porta Caeli, in een aparte vleugel was daar hun klooster. Het Liefdesgesticht werd nog in hetzelfde jaar afgebroken. Op de plek van het Liefdesgesticht kwam in 1969 een winkelcentrum, tot die tijd was het een braakliggende zandvlakte.

In 1960 tenslotte namen de zusters afscheid van het onderwijs, zij werden vervangen door lekenleerkrachten. Daarmee eindigde hun inzet voor de gemeenschap nog niet, zij hebben nog geruime tijd ‘ouden van dagen’ verpleegd en verzorgd in het Porta Caeli, en daar gaat het volgende venster over.

Met gepaste vreugde kijken deze " Zusters van Liefde " naar de fotograaf. Het is een opname van omstreeks 1960 na de opening van het bejaardencentrum Porta Caeli

Zuster Monique van Oene keerde, als laatste van de orde, in 2015 terug naar het moederhuis in Tilburg. Daarmee kwam een einde aan honderdzeventig jaar zorg en onderwijs door de Zuster van Liefde in Cuijk. Als eerbetoon aan deze naastenliefde draagt een pad tussen de Vorstendom en de Cuijkse Cantheelen nu de naam Zuster Moniquepad.