Onderwijs

De gemeente Cuijk telt een ruim aantal scholen; verschillende basisscholen, één middelbare school ‘het Merletcollege’ en ook is het mogelijk om een vervolgopleiding te volgen bij een van de vestigingen van ROC de Leijgraaf. Het onderwijs heeft in Nederland, maar ook in Cuijk de laatste twee eeuwen een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Waar onderwijs in de middeleeuwen en vroegmoderne tijd vooral verbonden was aan religieuze organisaties, bijvoorbeeld de Kruisheren in St. Agatha, werd vanaf het begin van de negentiende eeuw het onderwijs steeds breder en toegankelijker, vanaf deze periode  werd het mogelijk om basisonderwijs te volgen in Cuijk, zowel openbaar als bijzonder (katholiek of protestants). Aan het begin van de twintigste eeuw ontstonden ook de eerste scholen in de andere kerkdorpen en vanaf het midden van de twintigste eeuw begon ook het voortgezet onderwijs vorm te krijgen.

 

Cuijk  Klassefoto  1912

Cuijk Klassefoto 1912.

In de tijd van ‘Het rijke roomse leven,1952 om precies te zijn, wordt in Cuijk de eerste Rooms Katholieke ulo voor jongens, Pius X, opgericht door de fraters van Tilburg en de Fraterstraat  (nu onderdeel van de schouwburg) gehuisvest met als directeur frater Nicolaus de Bont. Wegens ruimtegebrek verhuist Pius X in 1959 naar de Irenestraat. Vanaf 1959 bestaat er inmiddels ook een Rooms Katholieke ulo voor meisjes, die is gehuisvest in de nu niet meer bestaande gebouw aan de Schoolstraat en wordt genoemd naar Deken Van den Acker, die een belangrijke rol heeft gespeeld bij de oprichting. Deze ulo wordt geleid door directeur Bernard Wensing. In 1963 verhuist deze meisjesulo naar de Prof. van de Brinkstraat (Parkzicht).

In 1967 is voor de besturen de tijd rijp voor een fusie van deze twee ulo’s. In 1968 wordt het gebouw aan de Irenestraat door beide scholen betrokken onder de naam Mavo Cuijk met de heer Wensing als directeur. In 1968 komt namelijk aan de oude indeling in het voortgezet onderwijs een eind met de aanname van de Mammoetwet door het parlement. Voorheen konden de leerlingen na de lagere school (in 1986 met kleuterschool samengevoegd tot basisschool) hun weg vervolgen in ambachtschool, huishoudschool, (m)ulo, mms, hbs en gymnasium. Nu worden lts, lhno, mavo, havo, atheneum en gymnasium de nieuwe schooltypen. Ook in Cuijk met zijn groeiende bevolking worden de nieuwe onderwijstypen noodzakelijk geacht. Naast de lts, lhno en Mavo Cuijk wordt in augustus 1973 gestart met een havo-vwo dependance van het Boxmeerse Elzendaalcollege, dat valt onder de Brabantse scholenvereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO). Dicht bij de kruising van de Grotestraat met de Hapse Baan worden door de Gemeente Cuijk een aantal barakken geplaatst, dat zou uitgroeien tot een geweldig barakkencomplex met meer dan veertig lokalen.

huishoudschool 1955

Huishoudschool 1955.

Het Merletcollege

In januari 1974 wordt besloten, dat Mavo Cuijk samen zal gaan met de dependance van het Elzendaalcollege. Per 1 augustus gaat het Merletcollege als een nieuwe, zelfstandige Havo-Mavo scholengemeenschap met 750 leerlingen (30 klassen)van start onder het overkoepelend bestuur van OMO (ondersteunend op financieel, bouwkundig en onderwijskundig terrein) en onder een toezichthoudend plaatselijk bestuur. In maart is dan al als adjunct directeur Tom van den Beld benoemd, die volgens afspraak de heer Wensing in mei 1975 opvolgt, eerst als directeur en vanaf 1976, na de toekenning van het vwo, als rector.

Door de snelle groei van het aantal leerlingen neemt het aantal leslocaties flink toe en moeten veel leerlingen en docenten pendelen tussen Irenestraat, Schoolstraat (LOM school), Schouwburg (balletzaal, Oude Bieb) en Grotestraat. Deze locaties zullen in de jaren daarna nog worden aangevuld met lokalen in het voormalige vormingscentrum aan de Kaneelstraat en een houten dependance aan de Dassenburcht. Door deze zogeheten dislocatie is een nieuw gebouw hard nodig. Na veel vertragende strubbelingen vindt de overstap van de barakken naar het naastgelegen nieuwe gebouw uiteindelijk plaats op de laatste dag voor de carnavalsvakantie in februari 1980.

Ook de onderwijskundige inrichting van het Merletcollege krijgt geleidelijk vorm. In augustus 1976 zijn de vijf leerjaren van de havo compleet en in augustus 1979 start het zesde leerjaar van het atheneum. Het vak Latijn heeft in 1976 als examenvak zijn intrede gedaan. Verder is de overstap van lagere naar middelbare school een belangrijk item. Om deze overgang te vergemakkelijken wordt er volgens OMO recept gekozen voor een brugperiode met de zogenaamde dakpanconstructie. Leerlingen kunnen zich gedurende twee jaar bewijzen in klassen met een gemengd niveau: mavo-havo of havo-atheneum. Zo krijgen zij kans om sociaal-emotioneel en intellectueel te groeien en zij worden niet al bij binnenkomst definitief in een niveau ingedeeld.

In 1986 wordt rector Tom van den Beld opgevolgd door Peter Smit. Richtte Van den Beld zich voor een belangrijk deel op de onderwijskundige opzet van de school, Smit begroet het overheidsbeleid van deregulering en verzelfstandiging, waardoor scholen meer als concurrenten tegenover elkaar komen te staan, als een kans en niet als een verkapte bezuiniging. Hij ziet in dit kader een meer bedrijfsmatige aanpak als noodzaak en maakt de school nadrukkelijk bewust van haar profiel voor de buitenwereld.

In juni 1991 wordt door de Tweede Kamer de wet op de basisvorming (BAVO) aangenomen en in augustus 1993 voor alle middelbare scholen van elk niveau verplicht gesteld. Elke school dient in de eerste drie jaren vijftien theoretische en praktische vakken aan te bieden. Omdat deze verplichting is gekoppeld aan een opheffingsnorm van 240 leerlingen wordt voor veel kleine scholen voor het lager  beroepsonderwijs, met name in landelijke gebieden, een fusie met scholen voor mavo, havo en vwo noodzakelijk.

De meeste Brabantse scholen van OMO, vanouds georiënteerd op havo en vwo, zijn terughoudend uit vrees voor niveauverlies. Rector Smit neemt echter in november 1991 het initiatief tot een grote fusie om de regio te verzekeren van een optimaal aanbod van vakken en vakrichtingen, overstap- en doorstroommogelijkheden.

Na een aantal gespreksrondes in Oost Brabant en Noord Limburg, waarbij aanvankelijk ook de scholen voor lbo en mavo in Molenhoek en Gennep betrokken zijn, komt het uiteindelijk in 1993 tot een fusie van het Merletcollege met de lbo-lhno Scholengemeenschap Cuijk op de Robijnlaan, lbo-mavo ‘t Raamdal in Mill en met lhno Regina Pacisen mavo-havo De Griend, beiden in Grave. De nieuwe fusie school valt eveneens onder OMO en gaat ‘Merletcollege Land van Cuijk’ heten, later vereenvoudigd tot ‘Merletcollege’. Hoewel de denominatie ‘katholiek’ niet uit het briefhoofd verdwijnt, is de school bedoeld voor iedereen, ongeacht geloofsovertuiging, zij het met onderwijs ‘op christelijke grondslag’.

Met dank aan Maurits de Boer