De Sesam-feesten

Cuijk, net na de Tweede Wereldoorlog, de wapens waren het zwijgen opgelegd, we konden de draad weer oppakken. Los van de oorlogstrauma’s had Cuijk nog een ander probleem, het lag in een economisch zwakke regio van Nederland. Beperkt in haar bestaansmiddelen was er niet genoeg werk, weinig scholingsmogelijkheden en had Cuijk een zwak sociaal en cultureel leven. Het was weliswaar niet alles kommer en kwel, maar het kon een stuk beter. Zaak dus om het een en ander in de steigers te zetten.

eiertik

1945 leek een startpunt te zijn voor grootse ontwikkelingen; de economische bloei, het sociaal stelsel, de Benelux, de NAVO et cetera. Iedereen geloofde erin en ze deden hun best, in Europa, in Nederland en in Cuijk. Er heerste een aanstekelijk optimisme, gevoed door technologische doorbraken en een snelle wederopbouw. Onder leiding van de onkreukbare vader Drees richtte Nederland zich weer op. Misschien inspireerde vadertje Drees ook de jonge en enthousiaste Cuijkse burgemeester Jansen. Jansen en zijn team haalden een behoorlijk bedrag binnen voor Cuijk. Twintig miljoen gulden kreeg Cuijk voor herstel en ontwikkeling. Iedere gulden daarvan werd goed besteed, Cuijk transformeerde in recordtempo van een pastoraal dorp naar een industriestadje. Jansen wist een aantal enthousiaste mensen om zich heen te verzamelen en er werden allerlei plannen uitgewerkt en uitgevoerd om Cuijk te ‘verkopen’. Met succes, nieuwe bedrijven kwamen naar Cuijk, bestaande bedrijven breidden uit en er werden nieuwe markten aangeboord. De uitstroom van arbeiders sloeg om in een instroom van werkvolk. Jonge mensen die voorheen wegtrokken om elders werk te zoeken vonden emplooi in hun directe omgeving.

Opening school

Opening kleuterschool Marlou. Sesamfeesten 1957

De bevolking groeide, niet alleen door de naoorlogse huwelijks- en geboortegolf, maar ook doordat de nieuwe fabrieken veel werknemers trokken uit de omliggende plaatsen. In hoog tempo werden veel nieuwe woningen gebouwd, in enkele jaren waren alle open plekken in het centrum van Cuijk opgevuld. De ‘koningshuis-straten’ (Wilhelmi­nastraat enzovoort) werden als een hele nieuwe wijk gerealiseerd. Voor een deel werd deze wijk bebouwd met ‘duplex-woningen’, huizen van gewone grootte maar tijdelijk voor dubbele bewoning geschikt. De behoefte aan huizen was groter dan de mogelijkheid om ze te bouwen.

De deelnemers van de eiertik wedstrijd

De deelnemers van de eiertik wedstrijd

Daarnaast bouwde Cuijk ook ‘Oostenrijkse’ woningen, die als een soort bouwpakket van grote, kant-en-klare betonplaten zeer snel te plaatsen waren. Ook deze golden als een noodoplossing, ze zouden hoogstens 20 jaar dienst hoeven te doen, dacht men toen. Een van deze woningen werd als modelwoning ingericht door de Haagse binnenhuisarchitect Alons. Passend in de tijdgeest van de wederopbouw werd hier een moderne, praktische inrichting getoond waarin een gezin harmonieus kon samenleven.

sesamfeesten

Met het aantal inwoners groeide ook de behoefte aan gemeenschapsvoorzieningen. Opmerkelijk snel en bijna zonder inhoudelijke discussie werd besloten om een aantal oude gebouwen, die tot dan het gezicht van Cuijk bepaalden, te slopen. Ze moesten worden vervangen door moderne nieuwbouw met een ruime opzet, met veel glas en een grootse, horizontale belijning. Dat zou de plaats een eigentijds aanzien geven.

Dat paste precies in de geest van de vijftiger jaren. Alles wat oud was moest maar zo snel mogelijk opgeruimd worden. Gemeentebesturen waren zo bang om voor ouderwets te worden aangezien, dat de vraag of een oud gebouw het verdiende om bewaard en gerestaureerd te worden, nauwelijks gesteld werd. Alom heerste een sfeer van optimisme en voortvarendheid. Daar kijken we nu, een mensenleven later, toch wel met gemengde gevoelens op terug.

Eiertik

In Cuijk werden de zaken meteen groots aangepakt. Meerdere projecten werden tegelijk onder handen genomen: een nieuw raadhuis op de plaats van een gesloopte boerderij, een schouwburg met grote theaterzaal, foyer, kleinere zalen, oefenruimten en openbare leeszaal (biep), een nieuwe goed geoutilleerde brandweerkazerne, het bejaardencentrum Porta Caeli, een lagere school Dominicus Savio aan het Mariapleintje, een kleuterschool Marlou aan de Helwigstraat, een jeugdhuis aan de Smidstraat en een nieuw Wit-Gele Kruisgebouw. Er werd ook nog een sportpark aangelegd en men durfde openlijk te dromen van een mooie Maasboulevard, die er uiteindelijk ook kwam.

sesamfeesten

Nog even iets over die brandweerkazerne; omdat men het zo jammer vond het dak ongebruikt te laten werden boven op de kazerne flatjes gebouwd. Deze waren alleen bestemd voor (u leest het goed): ongetrouwde werkende vrouwen! Bij ons in de buurt ging het meteen van: “Jong vrollie boven op de brandweerkèls, genne wonder dat die sirene zo vaak gaat.”

Opening brandweerkazerne

Opening brandweerkazerne

Voor de officiële ceremonie was Commissaris van de Koningin J. de Quay op vrijdag 6 september 1957 naar Cuijk gekomen. Als eerste was het gemeentehuis aan de beurt; met een fors “Sesam open U” en met behulp van een monsterachtig gouden sleutel werd dit gebouw als eerste geopend. Daarna ging een gezelschap met een feesttrein door Cuijk om de andere nieuwe gebouwen te openen. Ook drie exposities werden opengesteld voor het publiek.

’s Avonds werd de Schouwburg geopend met een galaconcert door het Brabants Orkest. Onder leiding van Hein Jordans brachten zij Tsaikovski’s triomfantelijke vijfde ten gehore. Tot slot van de eerste feestdag blies de kapel van de Koninklijke Luchtmacht een taptoe op het Raadhuisplein.

Het was de start van de 6-daagse Sesam-feesten.

Het was de start van de 6-daagse Sesam-feesten.

Zaterdag volgde een ‘Burgerdag’; de dag begon met een openluchtontbijt en een eiertikwedstrijd. De winnaar kreeg als prijs de complete inboedel van de Oostenrijkse modelwoning en de huurtoewijzing van dit huis. Verder die dag een beiaardconcert en vuurwerk.

Zondagmiddag speedboatraces en waterskiwedstrijden op de Maas, sportdemonstraties van alle in Cuijk beoefende takken van sport en natuurlijk veel muziek.

Sesam-feesten.

Maandag was de dag voor de jeugd met spectaculair jeugdtoneel. De avond was voor de jazzliefhebbers met de Dutch Swing College Band in de Schouwburg (entree twee gulden).

Dinsdag werden de ouderen en de zieken ontvangen in de Schouwburg met toneel, muziek en cadeaus en was er een wedstrijd voor landbouwwerktuigen met behendigheidsdemonstraties. Voor de jeugd een ganzenbordspel met mooie prijzen.

Dinsdagavond de intocht van Ali Baba met zijn rovers om het grote roversbal te openen, gevolgd door een groots gekostumeerd bal in alle Cuijkse zalen en cafés met muziek van De Ramblers.

intocht van Ali Baba met zijn rovers

Die Ali Baba hield de gemoederen overigens wel bezig:

Ali K’uuK Baba’s rooftocht in het Land van Cuijk, en daarbuiten.

Den Bosch, Nijmegen, Venlo en nog een paar kleine plaatsen maakten kennis met de roversnatuur van Ali Baba, tijdelijk verblijvend in Cuijk. Ieder omliggend dorp of stadje werd door de boeven beroofd van attributen kenmerkend en onmisbaar voor die plaats. Den Bosch raakte het mandje van Zoete Lieve Gerritje kwijt met daarin een halve fles brandewijn en een Bossche koek. Op klaarlichte dag gestolen op de Bossche markt! Uden werd beroofd van zijn vogelverschrikker Pirke Verschiet, Venlo van de reuzenpop Valuas, Vierlingsbeek verloor de Vredepaal en Nijmegen moet het nu doen zonder zijn beroemde Blauwe Schuit. Op haar plundertocht roofden de bandieten ook nog de vaandels van muziekgezelschappen uit Mill, Oeffelt, Beers en Gennep.

Woedend waren ze, zeker toen de rovershoofdman vanuit zijn hoofdkwartier in Cuijk het succes van zijn plundertocht openlijk verkondigde en op de dinsdag van de Sesamfeesten rond de vette buit een wild roversbal leidde.

Den Bosch formeerde terstond een klein leger. Gekleed in krijgshaftige blauwe overalls en gewapend met waterpistolen en hardkartonnen sabels rukten ze op naar Cuijk om het mandje te heroveren. Ali Baba wachtte ze met confetti-geweren op voor het raadhuis. Het bleef een feestje en Cuijk werd niet met de grond gelijkgemaakt, gelukkig maar. Wat er met de rest van de roversbuit gebeurd is weten we nog steeds niet.

clown en poppenkast.

De woensdag was eerst voor de kleuters met clown en poppenkast. ’s Middags gevolgd door een feest voor alle kinderen. Woensdagavond tenslotte een openluchtbal met afscheid van Ali Baba en een straatfeest tot in de kleine uurtjes.

En de hele week tentoonstellingen, kermis op de markt, exposities, allerlei attracties zoals het waterorgel, overal feestverlichting, etalagewedstrijden, zigeunermuziek en braderie.

De Cuijkse Sesamfeesten van 1957, een modern sprookje, de Kuukse minse hebben er nog heel lang over doorgepraat

De Cuijkse Sesamfeesten van 1957, een modern sprookje, de Kuukse minse hebben er nog heel lang over doorgepraat.

Sesamfeesten

Sesamfeesten