1913 C. te Lintum: "locomotief en stoomboot, telegraaf en telefoon, rijwiel en auto hebben grooter veranderingen veroorzaakt dan alle staatkundige revoluties tezamen".

De vooruitgang van de afgelopen eeuw, op allerlei gebied, waaronder de opkomst van de moderne democratie, komt vooral omdat mensen steeds meer met elkaar te maken hebben. De explosieve groei van vervoer en communicatie heeft de wereld steeds kleiner gemaakt.

Cuijk, in de Romeinse tijd nog een klein dorp in een grote wereld, is nu, door eigen groei en het samenvoegen met de gemeenten St. Agatha, Beers, Haps, Vianen, Katwijk en Linden, een groot dorp in een kleine wereld.

Bij het overwegend katholieke karakter van het dorp hoorde lange tijd de dominantie van Rooms-Katholiek geïnspireerde partijen. Maar dit waren toch vooral ‘lokale’ partijen met een doorgaans typische achterban, meestal een bepaalde sociale laag: middenstand, boeren, familieclans, werknemers of zelfs de hele bevolking van een kerndorp. Echte beginsel- of programpartijen heeft Cuijk nooit gekend en het duurde zelfs tot in de jaren zeventig voordat de landelijke politieke partijen hun intrede deden in de Cuijkse gemeenteraad.

Net als in de rest van Nederland was Cuijk zo’n vijftig jaar geleden nog een toonbeeld van rust en orde. De man op het werk, de vrouw thuis, kinderen op school, de politie als je beste vriend, het buitenland ver weg en een overheid die altijd het laatste woord had.

Dat beeld is behoorlijk gekanteld. Sinds de jaren zestig is de burger mondiger geworden en wordt de oude maatschappelijke orde niet meer als zo vanzelfsprekend ervaren. Opeens hebben de burgers de moed en de energie openlijk uit te komen voor hun wensen en behoeften. De maatschappij en het leven om ons heen is op een duizelingwekkende manier veranderd en dat heeft ook voor de Cuijkse politiek grote consequenties gehad.

In de huidige tijd is er een veel groter speelveld met ingewikkelde spelregels. Om belangen te behartigen kan je steeds minder om de overheid heen en om beleid te voeren kan de politiek steeds minder om belanghebbenden heen. Dat maakt het er voor de Cuijkse politici niet makkelijker op; en rekening houden met de zeer verschillende opvattingen van de steeds rijker geschakeerde bevolking en tegelijkertijd besluitvaardig blijven.

Zo ook de bestuurlijke herindeling van Brabant Noord-Oost. Volgens de voorzitter van het adviescollege dat door proviciale staten van Brabant werd geïnstalleerd met de opdracht heel Brabant te herverdelen wordt daarbij vooral gekeken naar wat politiek haalbaar lijkt, en minder naar wat bestuurlijk wenselijk is. De dorpen vrezen identiteitsverlies en zijn bang naast de lusten vooral de lasten te moeten delen.

 

Ach, in 1913 zei men al: 'politici mogen hopen op ontzag, maar kunnen veiligheidshalve beter rekenen op verguizing'!

gemeentehuis Cuijk. foto Hans Peters

Wilt u meedenken over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op.