Grooten Padbroek

Gebouwen die nog maar namen lijken

Grooten Padbroek was een voormalig buurtschap ten zuiden van Cuijk, grenzend aan het huidige buurtschap Zevenhutten. De hoeve die destijds in dit buurtschap stond is de huidige woonboerderij op de Wezelhof in Cuijk.

 

Grooten Padbroek in 2016 (achterkant).

Reeds in de 15e eeuw werd er in deze buurt grond ontgonnen vanuit het naburige Kruisherenklooster in St Agatha. De oudste vermeldingen van de naam Padbroek komen voor in akten uit de 14e eeuw. Daarin worden personen genoemd zoals Arnoldus van Padtbroeke (1337, 1342), Arnt van Padbroic (1369 tot 1389), Willem van den Padbroec (1378), joffer Griet van Padbroicke (1403) en Hillegunt van Padbroick (1404).

Het eigendom van landgoed “Grooten Padbroek” was in 1683 onderwerp van erfelijk dispuut:

“Ferdinand Baxen in Elst, en na zijn dood zijn weduwe, contra Johan Adolf baron de Wijlich, heer tot Bernshauw, petitoir proces: eigendom van hof De Grote Padbroek in Land van Cuijk, nagelaten door Agnes barones van Eijll, in leven weduwe Johan baron van Baxen. 1683”.

Begin van de 19de eeuw was het landgoed Grooten Padbroek in eigendom van Baron J.L.M. Cavellier van Adrichem (1779-1839). De uit Haarlem afkomstige Baron trouwde in Kleef en vestigde zich in Boxmeer waar hij in 1839 overleed, de geboorteplaats van zijn, kort na zijn geboorte gestorven moeder, C.C. van Sasse van Ysselt. Na zijn overlijden kwam het landgoed in bezit van zijn schoonzoon en neef Baron Louis van Sasse van Ysselt. Naast parlementariër was hij ook landbouwkundige op het landgoed van zijn vader in Boxmeer. Daarnaast exploiteerde hij het landgoed Grooten Padbroek. Vanuit de hoeve Grooten Padbroek werden diverse soorten hout publiekelijk geveild. Een artikel uit 1861 luidde:

"Mr. A.C. Snoeck, Notaris te Cuyk, zal, op verzoek van Baron van Sasse van Ysselt, op donderdag den 28 Februarij 1861 des voormiddags ten 10 ure, op den Grooten Padbroek, onder Cuyk, publiekelijk verkoopen, 500 koopen, voor den voet omgehakt dennenhout, geschikt tot ribben, opleggers, gelintslieten of heiningssparren, daklatten, enz. ter lengte van 25 a 30 voet, liggende op den Grooten Padbroek voormeld op ongeveer 25 minuten van de rivier de Maas."

In 1883 is de spoorlijn Nijmegen- Venlo aangelegd, waardoor om, vanaf de Maas bezien, bij de hoeven te komen op het landgoed Groot Padbroek eerst het spoor moest worden overgestoken. Uit topografische kaarten van die tijd blijkt dat het landgoed destijds verbonden was met de Maas door een kaarsrechte eikenlaan, genaamd de Sasselaan. Van deze zeer oude eiken staan er nog steeds enkelen vanaf de spoorwegovergang richting de Maas (op het huidige Wezelhof).

Grooten Padbroek in 1975 (achterkant).

Op 3 mei 1902 is door vonken van een passerende locomotief de oude hoeve op “Grooten Padbroek” geheel afgebrand. Besloten werd tot herbouw van de hoeve aan de andere kant van de spoorlijn en tevens i.v.m. brandgevaar wat verder er vandaan. Aannemer Thijssen uit Sint Hubert kreeg destijds de opdracht om tot de bouw hiervan over te gaan. De handel in hout werd daarmee ook verplaatst van de 'oude padbroek' naar de nieuwe Grooten Padbroek, het huidige Wezelhof 19 in Cuijk.

Tot aan de Tweede Wereldoorlog is hier handel in hout gedreven en nog steeds uit naam van de familie van Sasse van Ysselt. De schuur van de boerderij was met haar grote boogdeuren in WOII uitermate geschikt als munitiedepot, waar groot materieel makkelijk in en uit kon worden gereden. De Amerikanen hebben hier destijds dan ook gebruik van gemaakt. Vanuit de (huidige) schapenweide aan de achterkant van de boerderij werd zwaar materieel opgesteld waarmee de Duitsers op de Mookerheide werden beschoten. Op die manier hadden de Duitsers geen zicht op van waar zij werden beschoten. De Amerikanen moesten echter daarmee over het dak van de boerderij schieten. Door de daarmee gepaard gaande krachten, vloog de helft van de dakpannen van het dak. Van diverse plaatsen aan de Cuijkse zijde van de Maas werd met zwaar geschut naar de Mookerheide geschoten. Wie dichtbij de Maas woonde, kon letterlijk de bommen zien overvliegen.

Grooten Padbroek 2016. (voorkant).

De Duitsers hebben ook pogingen gedaan om het munitiedepot te overmeesteren. Bij de latere verbouwing van de boerderij is schade, door impact van kogels, gerepareerd rondom de koekoek, het kleine ronde raam boven in de schuur aan de voorkant. Bovenop gestapelde hooibalen beschoten de geallieerden de Duitsers door dit kleine raam. Op een paar plekken zijn thans nog zichtbare schades te vinden door impact van kogels uit de Tweede Wereldoorlog. Bij opgravingen rondom de boerderij zijn kogelhulzen en slaghoedjes gevonden.

De boerderij is lange tijd verpacht geweest door de familie van Sasse van Ysselt en heeft na de oorlog voornamelijk dienst gedaan als veeboerderij. Dit luidde ook het einde in van het tijdperk van de houtexploitatie op het landgoed.

In 1975 kocht huisarts A. van Riel de boerderij Grooten Padbroek en besloot het pand te verbouwen tot woonhuis en praktijkruimte. Door de groeiende woningbehoefte in Cuijk is in 1970 begonnen met de bouw van de wijk 'Padbroek' waarin de boerderij heden ten dagen gelegen is.