Gebouwen die nog maar namen lijken

De selectie van cultureel erfgoed gebeurt zonder meer met een erfgoedbril die van generatie tot generatie verschilt. Erfgoed is ook niet iets dat je overkomt, wij identificeren en selecteren wat waard is om bewaard te worden.

Toch is te makkelijk te denken dat alles in een museum of archief waardevol dan wel representatief is, en omgekeerd zullen er zaken zijn die nooit in een museum terechtkomen of onderwerp worden van wetenschappelijke studie maar toch zeker aandacht verdienen. Identiteit kan zich ook hechten aan voorwerpen die nooit als kunstwerk zijn bedoeld. Dat kunnen alledaagse voorwerpen zijn (ook gebouwen), waar je aan het materiaal en de vormgeving de geschiedenis kunt aflezen. Ieder materieel erfgoedobject heeft een niet-materiële component; het roept herinneringen op aan gebeurtenissen. Zo kan ook een gebouw een betekenisdrager zijn met verhalen over mens en maatschappij, technologie, cultuur, oorlog en noem maar op. Het informeert over de vroegere identiteit (en wereldbeeld) van een groep.

[video width="352" height="288" mp4="http://cuijksarchief.nl/sites/default/files/uploads/2017/05/sloop-gemeentehuis-cuijk-1963.mp4"][/video] Sloop gemeentehuis en andere gebouwen tbv de Maasboulevard

De moderne mens heeft zichzelf van veel vertrouwds (en moois) beroofd, wat nieuw is vervangt of verdringt het oude. Grootschalige modernisering, in het kader van na-oorlogse wederopbouw, heeft stad en land ingrijpend veranderd. Maar beschermen tegen modernisering is onmogelijk, het leidt tot fossilering. Hadden onze verre voorouders een UNESCO verdrag gehad dan woonden we nu nog in holen en grotten! Moderniteit is nu eenmaal structureel ingesteld op verandering, op veroudering en vergeten, maar daarmee blijft er weinig over waaraan je een sociale identiteit kunt ontlenen.

De serie 'Gebouwen die nog maar namen lijken' is uitdrukkelijk niet bedoeld als erfgoedinventaris. De Cuijksecanon is geen eenrichtingsverkeer, het laat u zien wat we mooi en boeiend zouden kunnen vinden van vroeger. Goed, voor deze keer, een romantische canon.